جامی است نهاده کلهٔ مرده در آن وانگه مزهای خورده و ناخورده در آن ما گرسنگانیم و چوگرگ از همه سو از بهردریدنیم بر هم نگران نیما یوشیج (رباعیات) ? جنگ دو چهره دارد، خشونتی بیمانند که هیچ حیوانی مانند آن رفتار نمیکند، مگر انسان. و مهربانی و همدردی و دلسوزی و یاریگری با ستمدیدگان و جنگزدگان که باز هم هیچ حیوانی مانند آن رفتار نمیکند، مگر انسان. انسان حیوانی شگفتانگیز است: درندهترین و...
چه کسانی راه را برای پوتین هموار کردند؟
? چه کسانی راه را برای پوتین هموار کردند؟: نقش سیاستهای آشتیجویانه و مماشاتهای رئیس جمهورهای امریکا در گستاخسازی پوتین در حمله به اوکراین ? امریکا و غرب را تا چه اندازه میتوان در خصوص حملهٔ پوتین به «اوکراین» سرزنش کرد و «مقصر» دانست؟ روایت پوتین، و همصدا با او برخی از سرسپردگان و متحدانش و نیز برخی از مخالفان همیشگی امریکا (موضعی به اصطلاح روشنفکرانه و چپگرایانه که بنا بر آن در رخداد هر...
از رنجی که میبریم!
? بیش از چهار ماه است که دو کتاب از من برای مجوز چاپ دوم رفته است «ارشاد»، چون مقدمهای بر آنها نوشتهام و یادداشتهایی به متن افزودهام و تغییرهایی در متن دادهام! اما هنوز مجوز اینها نیامده است!؟ نمیدانم به دنبال چه «بمب» پنهانشدهای در متنی فلسفی، آن هم ترجمه، میگردند که کشف و خنثی کنند!؟ آیا به ناشران «برادر» و «رقیب» خدمت میکنند و برای آنها «زمان» میخرند؟ «ناشر» را میترسانند و ناامید...
روشنفکران در زمانۀ عُسرت
چه روزگار تلخ و سیاهی نان نیروی شگفت رسالت را مغلوب کرده بود، پیغمبران گرسنه و مفلوک از وعدهگاههای الهی گریختند و برههای گمشدهٔ عیسی دیگر صدای هی هی چوپانی را در بُهت دشتها نشنیدند. («آیههای زمینی»، فروغ فرخزاد) ? امروز داشتم کتابها و مجلات قدیمی را جمع و جور میکردم و گاهی برخی را ورق میزدم که برخوردم به گفت و گویی با خودم در سالنامهٔ روزنامهٔ بهار، فروردین ۹۲، که خانم زینب صفری انجام...
غزالی و استدلالی فلسفی در پرهیز از نگاه به زنان و کودکان (!؟)
? امام محمد غزالی (۴۵۰-۵۰۵/۱۰۵۶-۱۱۱۱)، فقیه و متکلم و عارف و متفکر دینی برجستهٔ جهان اسلام، در «کیمیای سعادت»، ربع مهلکات، در «علاج شهوت فرْج»، بیآنکه به استدلالی نقلی یا دینی متوسل شود استدلالی عقلی یا فلسفی، مبتنی بر نوعی لذتگرایی سلبی (به دست آوردن لذات سلبی، یعنی، آسودگی و رهایی از رنج) میآورد، تا نشان دهد که چرا باید از نگاه به زنان و کودکان (!؟) پرهیز کرد. عبارات او چنین است: بدان که...
دین، تأویل و تمثیل
? پیروزی ادیان دارای کتاب (رسولان آورندهٔ کتاب) یا ادیان کتابی بر ادیان بیکتاب قدیم (کاهنان پیشگو که سخن خدا را در صورت درخواست و پرسش مؤمنان به آنان ابلاغ میکردند) خود یکی از مباحث مهم در شناخت تاریخ تحول و تکامل ادیان و تبیینکنندهٔ سلطهٔ طولانی ادیان دارای کتاب بر تاریخ بشر است: سه دین یهودیت و مسیحیت و اسلام، به همراه آیین بودا و دین زردشت و ادیان هندو و آیین کنفوسیوس و دیگر حکمتهای شرقی،...
کیمیاگران خاک
? در این باره که در این «انقلاب» به چه کسی از همه بیشتر «ستم» شده است بهراحتی نمیتوان قضاوت کرد، چون آنقدر «ستم» و «ستمدیده» هست که فقط هنگامی میتوان در این باره بهدرستی قضاوت کرد که ما داستان همهٔ «ستمدیدگان» را شنیده یا خوانده باشیم. در این میان، بیشک، کسانی که ثروتی و سرمایهای به رنج و زحمت و کار و نبوغ و هوش خویش گردآورده بودند از همه برجستهترند. مرحوم عبدالرحیم جعفری، بنیانگذار...
«شهوات»، «عواطف» یا «امیال و احساسات»
? یکی دو هفته پیش در صفحهٔ اینستاگرام «انتشارات ققنوس» جملهای مشهور از دیوید هیوم را در تصویری درشت دیدم که برایم آشنا بود. مترجم کتاب «رسالهای دربارهٔ طبیعت آدمی» که این انتشارات آن را منتشر کرده است این جملهٔ مشهور را بدین گونه ترجمه کرده بود: Reason is, and ought only to be the slave of the passions, and can never pretend to any other office than to serve and obey them. «عقل بردهٔ امیال و...
از «ناکجا آباد» تا «خراب آباد»: داریوش آشوری و فقدان «نظریهٔ ترجمه»
? داریوش آشوری، در مقام زبانشناس و مترجم و فرهنگنویس، مفتخر است که واژهسازی میکند و برای بسیاری از کلمات و اصطلاحات فلسفه و علوم انسانی در زبانهای اروپایی واژهسازی کرده است و آنها را به فارسی برگردانده است،که البته برخی از آنها نیکو و بهجاست و من نیز آنها را به کار میبرم. او به قول خودش زبان فارسی را «مدرن» کرده است (حالا چرا این «مدرن» را او ترجمه نمیکند یا واژهای برای آن نمیسازد...
«خدا» در حکومت دینی!
? حکومت دینی چیزعجیبی است. نخست اینکه، حاکمان گمان میبرند که این «نعمت» و «دولت» و «عزت» از «فضل» خداست که به آنان داده شده است و آنان باید «حالش» را ببرند و از این نظر «شکرگزار» خدا باشند و تا عمر دارند بر این کرسی تکیه زنند و آن را به احدی غیر از خود واگذار نکنند. دوم اینکه، در فراهم کردن وسایل و تجهیزات نظامی و استخدام سپاهیان جهدی بلیغ دارند، از هرچه کم بگذارند این یکی را کم نمیگذارند، چون...