? خب این روزها گویا بازار «کتابسازی» از ترجمههای دیگران به بهانۀ ترجمۀ «دوباره» گرم است و مترجمان یا نویسندگان از هر حقهای سود میبرند تا به خواننده بگویند که ترجمۀ خودشان هم «درست» است و هم «تازه». دیدم یک آقایی کتابی درآورده است به نام «دانشنامۀ زیباییشناسی و فلسفۀ هنر» یکی دو مقاله از ترجمههای قدیمی مرا هم (متعلق به ۲۳ سال پیش از تاریخ نشر، در واقع ۲۶ سال) گویا در این مجموعه آورده است...
«فروافتادگان [!؟] وارثان زمین خواهند بود»: درنگی بر یک ترجمه
رابرت سی. سالُمن [رابرت چارلز سولومون/سالومون]، فلسفۀ قارهای: از ۱۷۵۰ به بعد، طلوع و افول «خود»، ترجمۀ محمد مهدی اردبیلی، [ویراستار علمی] سیمین عارفی، انتشارات سمت (سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها)، ۱۳۹۸، ص ۱۲۷. .در آثار ترجمهشده گاهی به کلماتی بهظاهر فارسی برمیخوریم که معنایشان را نمیفهمیم و بعد که در یکی دو فرهنگ، مانند معین یا دهخدا، میگردیم هیچ اثری از آنها...
«باور نادرست» یا «ایمان بد»؟: مروری بر ترجمۀ بابک احمدی از اصطلاحی در فلسفۀ سارتر
هر دانشجوی فیزیکی میداند که در فرمول e=mc2 هرکدام از «حروف» این معادله «نماد» چه چیزی است و این نمادها چگونه باید در یکی از دو طرف معادله قرار بگیرند. اما آیا این امر در خصوص «فلسفه» نیز صادق است و «واژگان» فلسفه نیز همچون نمادهای فرمول های فیزیک و ریاضی آن قدر دلالت و معنایشان ثابت است که کسی نتواند بدون ترس از اتهام «نادانی» آنها را جا به جا کند یا اشتباهی به کار برد؟ به همین سان، آیا هر...
ایمان بد: دربارۀ ترجمۀ یک اصطلاح در فلسفۀ سارتر
در سه شنبه ۲۶ آذر ماه ۱۳۹۸ در جلسهای دربارۀ ترجمۀ کتاب «فرهنگ اگزیستانسیالیسم» یکی از سخنرانان، خانم حمیدۀ بحرینی، دربارۀ ترجمۀ اصطلاحی از سارتر اشارهای کرده بود و تعریضی زده بود به معادل «ایمان بد» برای اصطلاحی از سارتر: «اولین باری که مفهوم “bad faith” را از سارتر دیدم به “ایمان بد” ترجمه شده بود که برایم مطلقاً معنادار نبود بعد متوجه شدم که “فریبکاری” یا...
از «سپهرهای وجود» تا «ساحت های وجودی»
از جمله ویژگیهای زبان فرهنگی و فلسفی فارسی جدید که عمدتاً از راه ترجمه شکل گرفته است یکی هم کاربرد جدید کلماتی است که اگر «نوواژه» و «نوساخته» هم نباشند، باز، به معنایی به کار میروند که هرگز تا پیش از این نه در فارسی، و نه نیز عربی، اگر به وام گرفته از عربی باشند، سابقه نداشته است. نتیجۀ این کار، البته، همواره سازنده نیست و نه تنها معنایی «نو» یا «جدید» افاده نمیشود، بلکه کاربردهای خودسرانه و...