🔶 خب این روزها گویا بازار «کتابسازی» از ترجمههای دیگران به بهانۀ ترجمۀ «دوباره» گرم است و مترجمان یا نویسندگان از هر حقهای سود میبرند تا به خواننده بگویند که ترجمۀ خودشان هم «درست» است و هم «تازه». دیدم یک آقایی کتابی درآورده است به نام «دانشنامۀ زیباییشناسی و فلسفۀ هنر» یکی دو مقاله از ترجمههای قدیمی مرا هم (متعلق به ۲۳ سال پیش از تاریخ نشر، در واقع ۲۶ سال) گویا در این مجموعه آورده است. هنوز ندیدهام ترجمه را تا از ترجمۀ ایشان مستفیض شوم، اما خود نگارش تلفظ نام نویسنده از جهتی گویاست و آموزنده و اگر به «فیض اقدس» نرسیم عجالتاً «فیض مقدس» هست: بردسلی؟ خب من «بیردزلی» نوشتهام و ظاهراً این درست است. تغییر نگارش نام نویسنده شگرد آشنایی در کار ترجمه و ترجمههای دوباره است، اما به شرط آنکه دست کم «درست» باشد! هرچند نگارش تلفظ نام اشخاص در هر زبانی باید تابع زبان مقصد باشد و نه مبدأ. تلفظ امری محلی است و از محلی به محلی دیگر (حتی برای گویندگان یک زبان: بهطور نمونه، تلفظ بریتانیایی و امریکایی فرق میکند. همین طور تلفظ نواحی مختلف امریکا و حتی یک شهر: نیویورک و هارلم) و از زبانی به زبانی دیگر (حتی از یک خانواده و با یک خط: مانند زبانهای با خط لاتینی در سرتاسر اروپا) فرق میکند و باید با عادتهای نوشتاری و تواناییهای گویشی گویندگان محلی متناسب باشد. «تلفظ درست» وقتی لازم است که شما بخواهید به زبان کسانی سخن بگویید که آن نام یا آن کلمه را به کار میبرند. با این حال برای راستیآزمایی اینکه کدام تلفظ و نگارش «بنا به قاعده» درست است میتوانید اینجا و اینجا را ببینید و بشنوید.
Monroe Curtis Beardsley (/ˈbɪərdzli/; December 10, 1915 – September 18, 1985) was an American philosopher of art.
در خصوص اینکه «زیباشناسی» درست است یا «زیباییشناسی»، یا کدام یک درستتر است؟، در فرصتی دیگر بحث خواهم کرد.