آموزش زبان عربی در سال‌‌هایی که من دانش‌آموز و دانشجو بودم، در دبیرستان و در دانشگاه، چیز مسخره‌ای بود. تصور کنید وقتی کتابی را باز می‌کنید و می‌خواهید زبانی نو بیاموزید اولین چیزی که آن زبان می‌خواهد به شما بیاموزد صرف فعل «زدن» (ضرب) و «کشتن» (قتل) باشد! شما از چنین زبانی و مردمی که آموختن زبان را با «زدن» و «کشتن» به نوآموزان آغاز می‌کنند چه انتظاری می‌توانید داشته باشید؟ دوستی دانشگاهی که...

🔶 ما وقتی در بسیاری از کارها درمی‌مانیم از خدا یاری می‌طلبیم و آن‌گاه که پیروز می‌شویم پیروزی خودمان را از او می‌دانیم و اگر هم شکست بخوریم او را مقصر می‌شماریم که ترک‌مان کرد و ما را یاری نکرد! اما آیا این نوعی تقلّب نیست؟ اگر من در رقابت با دیگران تنها به نیروی خودم متکی باشم، شاید هیچ موفقیتی نداشته باشم، اما اگر خدا را به یاری بطلبم، شاید پیروز شوم. اما آیا این پیروزی من است، یا پیروزی خدا؟...

یکی دو روز پیش عنوان برخی از کتاب‌های انتشارات هرمس را می‌دیدم که چشمم افتاد به عنوان دو کتاب تألیفی: یکی از خانم پروانه عروج‌نیا، با عنوان‌ «مفهوم حکمت در تصوف و عرفان اسلامی» و دیگری کتابی از آقای محمدرضا عدلی با عنوان «صوفیان و بوداییان: سیری در تصوف اسلامی و رهبانیت بودایی». چیزی که برای من مایهٔ تعجب بود تعبیرهای «عرفان اسلامی» و «تصوف اسلامی» در کتاب‌هایی بود که ترجمه نیست و به اصطلاح...

🔶 برای کسانی که در دستگاه‌های دولتی مشغول به کارند و نان خویش از خدمات دولتی به دست می‌آورند، اگر وجدانی و دینی و شرفی و مروّتی داشته باشند، هیچ رنجی بالاتر از این نیست که خود را خدمتگزار نظام ستمگری ببینند که حق مردمان را پایمال می‌کند و مردم دون و سفله را به کارها می‌گمارد و ثروت ملتی را به باد می‌دهد و خون محرومان و ستمدیدگان را می‌ریزد. در چنین وضعیتی پرسشی گران بر دوش فرد آگاه سنگینی می‌کند:...

🔶 خاورمیانه تا پیش از ۵۷ (۱۹۷۹) تنها جنگ داخلی لبنان را به خود دیده بود، جنگی که به ویرانی این کشور انجامید و بسیاری از انقلابی‌های بعدی آنجا پرورش یافتند تا آماده انجام دادن رسالت خود برای نابودی هرچه بیش‌تر خاورمیانه در سال‌های بعد شوند. هنوز کسی از حزب‌الله و طالبان و داعش چیزی نشنیده بود. همه در فکر پیوند زدن اسلام و سوسیالیسم بودند، اما مادر تاریخ آبستن فرزندی حرامزاده‌تر بود. ترکیب...

🔶 همهٔ ما از زبان برتولت برشت در نمایشنامه‌اش با عنوان «زندگی گالیله» خوانده یا شنیده‌ایم که گالیلئو/ گالیله در پاسخ به کسانی که می‌گفتند «بدبخت ملت یا سرزمینی که قهرمان ندارد!ّ»، چون گالیله (۱۵۶۴-۱۶۴۲) که یک نسل بعد از جوردانو برونو (۱۵۴۸-۱۶۰۰) زاده شده بود در برابر «ولایت کلیسا» سر تعظیم فرود آورد و سخن حقش را پس گرفت و مانند جوردانو برونو رفتار نکرد تا «قهرمان» و «شهید» عصر جدید در برابر...

 🔶 یکی از کسانی که در نخستین سال‌های پس از انقلاب از او بسیار بدم می‌آمد بهزاد نبوی بود. دلیل آن هم دیدن یکی دو مصاحبه از او در تلویزیون بود و خنده‌های موذیانه و نیش و کنایه‌هایش به لیبرال‌ها و میانه‌روها، بازرگان و نهضت آزادی، و طرفداری‌اش از سیاست فرهنگی و صنعتی بلوک شرق و طرفداری از نظام‌های تمام‌خواه، در هنگامی که بلوک شرق هنوز انقلابی و خلقی و کعبه آمال و اسوه مرام شمرده می‌شدند. درست...